«З работы — у загс, з загса — на работу». Гісторыя сямейнай пары, якая другі год запар удзельнічае ва ўборачнай кампаніі
Навіны сюжэта
«Праект «Беларусы ў кадры» на YouTube-канале БЕЛТА»
«Галоўная матывацыя: трэба!» Гэты беларус перамог хваробу і цяпер вучыць людзей з інваліднасцю не здавацца
«Упершыню пракаціў на дошцы дачку, калі ёй было 8 месяцаў». Мінчанін 36 гадоў катаецца на скейце і прысвяціў яму цэлы музей
Гарачая пара настала для аграрыяў. У разгары — жніво. Таму цяпер галоўныя героі ўсіх стужак навін — людзі, якія ўбіраюць з палёў збожжа. Сярод іх — Аляксандр і Алена Лепяшко, якія ўжо другі год працуюць у час гарачай уборачнай кампаніі на адным камбайне ў ААТ «Жарабковічы» Ляхавіцкага раёна Брэсцкай вобласці. Дарэчы, для таго, каб называцца сямейным экіпажам, яны нават афіцыйна зарэгістравалі свае адносіны, пры гэтым за чвэрць стагоддзя сумеснага жыцця паспелі выхаваць двое дзяцей. Мы пабывалі разам з мужам і жонкай Лепяшко ў полі, пакаштавалі камбайнерскага хлеба, ацанілі якасць сучаснай збожжаўборачнай тэхнікі, умовы працы і смак гарачых абедаў.
«Давай паспрабуем. Паглядзім, што атрымаецца»
Муж і жонка Лепяшко ў дзень нашага прыезду з раніцы працавалі на іншым участку, але дождж іх адтуль прагнаў — давялося тэрмінова пераехаць на іншы. Тэхніка ў час жніва не можа прастойваць ні хвіліны! Мы сустрэліся з сямейным экіпажам ва ўрочышчы Яцкаўшчына, дзе таксама гулялі хмары па небе, але Алена і Аляксандр, якія за шмат гадоў працы на зямлі навучыліся не горш за сіноптыкаў прадказваць надвор’е, абнадзеілі: ападкаў сёння тут быць не павінна. Хіба што спрацуе прыкмета: прадстаўнікі СМІ з’явіліся на полі — чакай, што або тэхніка зламаецца, або пачне церушыць.
Мы абяцаем, што надоўга экіпаж не затрымаем і папросім нябесную канцылярыю не замочваць поле, а разам з ім і нашу журналісцкую рэпутацыю.
Муж і жонка Лепяшко да работы на зямлі прывыклі з дзяцінства. Аляксандр — мясцовы, нарадзіўся на Ляхаўшчыне. Алена больш як 30 гадоў таму прыехала сюды з Украіны. Галава сям’і Лепяшко — майстар сваёй справы, скончыў Навамышскае вучылішча механізацыі сельскай гаспадаркі (цяпер аграрны каледж), а яго жонка ўсяму вучылася ў полі. Каля 20 гадоў адпрацавала памочнікам выхавацеля ў дзіцячым садзе, апошнія чатыры гады гатуе смачныя сняданкі і абеды вучням мясцовай школы. Аб тым, каб стаць памочнікам камбайнера, нават і не думала. Гаворыць, проста так склаліся абставіны.
— Памочнік Аляксандра пайшоў на бальнічны, і муж прапанаваў мне яго замяніць, — успамінае Алена. — Я гавару: «Давай паспрабуем. Паглядзім, што атрымаецца». Паспрабавала — спадабалася.
Другі год у свой водпуск па асноўным месцы працы Алена працуе на ўборцы разам з мужам. Агульная справа — не толькі значны прыбытак для сям’і, але тое, што змацоўвае іх адносіны. Дакладны заработак нашых герояў у час жніва называць не будзем — інфармацыя канфідэнцыяльная, але сямейная пара Лепяшко адзначае: яго хапіла, каб згуляць два вяселлі — сына ажаніць і дачку замуж выдаць. І гэта зарплата за няпоўны месяц. Пры вялікім жаданні ў гарачую ўборачную пару можна зарабіць і на машыну. Няхай не на новенькую, не з салона, але ўсё ж.
«Дзякуй, што зрабілі такі камбайн»
У хлебаробы не кожнага бяруць. Яны, лічы, эліта сярод механізатараў. Для Аляксандра цяперашняя ўборачная кампанія ўжо 16-я па ліку. Ён памятае ўсе машыны, на якіх яму даводзілася працаваць за гэты час: некаторыя да апошняй шрубкі разбіраў, пакуль рыхтаваў да гарачага сезона. Спачатку гэта быў камбайн СК-5 «Ніва», затым Fortschritt Е516, КЗС-10, а цяпер КЗС-12. Гэта лепшая сельскагаспадарчая машына, запэўнівае мужчына.
— Карыстаючыся выпадкам, хачу сказаць дзякуй, што зрабілі такі камбайн. Свой, айчынны, які не ўступае замежным аналагам. Галоўная яго каштоўнасць — просты ў абслугоўванні, — падкрэслівае камбайнер.
Просім дазволу зазірнуць у кабіну гэтай супертэхнікі. Працуе машына ўжо другі год і за гэты час не падводзіла Аляксандра, таму ён з гонарам прадстаўляе нам сучасны збожжаўборачны агрэгат.
У кабіне камбайна прасторна. Зручнае месца ў вадзіцеля, не менш камфортнае — у яго памочніка, што заўсёды знаходзіцца па левую руку. Кандыцыянер стварае камфортную тэмпературу, што асабліва важна, калі на вуліцы слупок градусніка набліжаецца да адзнакі +30. Аляксандр расказвае пра бартавы камп’ютар: пры запуску ён аўтаматычна правярае ўсе вузлы і агрэгаты машыны, калі што няспраўна — падкажа. А які выгляд з вышыні кабіны — усё поле перад табой як на далоні, здаецца, што плывеш паверх каласоў!
Але што для нас, журналістаў, — рамантыка, то для прафесіяналаў — нялёгкая і напружаная праца да сёмага поту ад усходу да заходу сонца, амаль месяц без выхадных!
Алена лічыць, што яе абавязкі як памочніка камбайнера не такія ўжо і складаныя: галоўнае — каб машына была чыстай. За жонкай у гэтым сямейным экіпажы — стараннае прамыванне з усіх бакоў шкла, ачыстка жняяркі, змазка асобных частак тэхнікі перад пачаткам працоўнага дня і ў час работы. Можа, кола задач і невялікае, але лёгкай гэту працу не назавеш. Напрыклад, мікрачасцінкі абмалочаных каласоў пранікаюць усюды, таму жняярку трэба часта чысціць, прычым акуратна, каб і тэхніку не пашкодзіць, і сабе калецтвы не прычыніць. Алена адзначае, што заўсёды даводзіцца быць уважлівай і захоўваць тэхніку бяспекі, але і пры такім падыходзе да справы без сінякоў, удараў і драпін спачатку не абышлося.
Аляксандр запэўнівае: 70 працэнтаў поспеху камбайнера ў час уборачнай кампаніі залежаць ад памочніка. У любой рабоце патрэбны дадатковыя рукі, але яшчэ важней — эмацыянальная падтрымка.
— Гавораць, што жанчына на караблі — гэта да няшчасця, а ў нас наадварот, — падкрэслівае муж. — Галоўны плюс у сумеснай рабоце — душэўны спакой.
— Нам падабаецца разам працаваць, — дадае жонка. — Больш за 25 гадоў знаходзім агульную мову, таму і ў адной кабіне нам лёгка.
«Віншаванні адцягваюць увагу ад работы, але яны патрэбны»
Распарадак дня ў час жніва ў сям’і Лепяшко такі: пад’ём у 06:00, паколькі ў 7:30 трэба быць на мехдвары.
— Выпісалі пуцёўкі — і ў поле, у залежнасці ад умоў надвор’я можам да 23:00 працаваць, — расказвае Алена.
Колькасць працоўных гадзін у час гарачай уборачнай кампаніі дыктуе нябесная канцылярыя. Ляхавіцкія аграрыі на надвор’е цяпер не ў крыўдзе. Ліпеньская стыхія, якая прынесла шмат бед шэрагу рэгіёнаў, палі ААТ «Жарабковічы» закранула толькі злёгку. Іх убралі першымі.
У некаторыя дні даводзіцца працаваць па 14 гадзін за суткі, але хлебаробы гэтаму толькі рады. Калі б надвор’е давала магчымасць, працавалі б і ўночы. Аляксандр запэўнівае, што з такой тэхнікай гэта лёгка: фары свецяць так, нібы дзень на вуліцы. Але колас трэба закончыць убіраць, пакуль раса не апусціцца на зямлю, а затым пачынаць, калі расліны папрасыхаюць. Таму ў рабочы час у камбайнераў перапынкі невялікія — пару хвілін, пакуль збожжа выгружаецца ў машыну, ды яшчэ на абед і падвячорак-вячэру.
У ААТ «Жарабковічы» ёсць свая сталовая, дзе гатуюць ежу для занятых на ўборцы. Харчаванне каштуе капейкі, таму людзі гавораць, што яно практычна бясплатнае. І гэтаму вельмі рады.
— Кормяць два разы на дзень, як у рэстаране: першае, другое, трэцяе, — адзначае Алена. — На першае звычайна суп, боршч, халаднік. На другое да гарніру — катлета, курыца, смажаная каўбаса. Разнастайнае харчаванне.
На полі ўрочышча Яцкаўшчына азімая пшаніца ўрадзіла. Прыгожая, стаіць роўнымі высокімі радамі. Мы не ўтрымаліся і адно зярнятка з каласка на зуб паспрабавалі. Паводле нашай ацэнкі неспецыялістаў, — хоць адразу ў засек, абмінаючы элеватар. Механізатары згодна ківаюць.
— Ураджай добры. Спадзяёмся дзве тысячы тон збожжа намалаціць, — гаворыць Аляксандр.
Гэтыя планы можна ажыццявіць. На камбайне КЗС-12 можна за дзень намалаціць ад 150 да 200 тон. У экіпажа Лепяшко пакуль асабісты рэкорд — 180 тон, гэта 24 бункеры збожжа за дзень! Жадаем Аляксандру і Алене сёлета абнавіць рэкорд.
Добрага настрою камбайнерам прыбаўляе ўвага з усіх бакоў. Пасля таго як 19 ліпеня муж і жонка ўбралі сваю першую тону збожжа, кіраўніцтва ААТ «Жарабковічы» прыехала непасрэдна ў поле іх павіншаваць. Дзякуючы TikTоk, дзе ў сельгаспрадпрыемства нядаўна з’явілася свая старонка, навіна пра экіпаж-«тысячнік» хутка разляцелася, таму землякі, калегі, суседзі, сябры паспяшаліся напісаць добрыя словы Аляксандру і Алене.
— Хоць і адцягваюць увагу такія віншаванні ад работы, але яны прыемныя. Разумееш, што твая праца важная, што цябе паважаюць і цэняць, — прызнаецца з усмешкай Алена і расказвае пра першыя падарункі, якія яны атрымалі за час уборачнай кампаніі. — Ад сельгаспрадпрыемства — камплект пасцельнай бялізны, ад прафсаюзнай арганізацыі школы, дзе я працую, — сертыфікат на 200 рублёў.
Каб стымуляваць людзей працаваць лепш, традыцыйна па ўсёй краіне арганізоўваюцца спаборніцтвы паміж экіпажамі — сямейнымі, маладзёжнымі, а таксама вадзіцелямі, якія адвозяць збожжа з поля на элеватары, і іншымі работнікамі на палях. Імёны лепшых — на дошцы Гонару, у перадавіцах газет і сюжэтах на ТБ. Яны — галоўныя ганаровыя героі «Дажынак» і іншых сельскагаспадарчых свят.
— Да мудрых слоў «Хлеб — усяму галава» складана нешта дадаць. Хлеб быў і застанецца галоўным у жыцці чалавека, дзяржавы. Таму і прафесія камбайнера ў такой пашане, — лічыць Алена.
З работы — у загс, з загса — на работу
Муж і жонка Лепяшко пазнаёміліся на сельскай дыскатэцы. Аляксандр успамінае: калі ўбачыў Алену, адразу падумаў: «Мая». Такім чынам, лічы, каханне з першага погляду. Так і пражылі яны разам 25 гадоў, двух дзяцей выгадавалі — сына і дачку. Але свае адносіны зарэгістравалі толькі ў канцы мінулага года. Як так склалася, пытаемся ў нашых герояў. Яны ўсміхаюцца: так атрымалася. Але заўважаюць, што да гэтага рашучага кроку іх падштурхнуў у тым ліку і сумесны ўдзел ва ўборачнай кампаніі.
Спачатку дзецям вяселлі згулялі, а потым і самі надумалі. Для сябе пышнага свята не рабілі.
— У час абеду распісаліся, потым пайшлі на работу. З работы — у загс, з загса — на работу. Увечары пасядзелі дома ў сямейным асяроддзі. Дзеці сказалі: нарэшце і вы надумалі, — усміхаецца Алена.
Што можна пажадаць маладым, якія прайшлі праверку адносін тэрмінам чвэрць стагоддзя? Прадаўжаць жыць у каханні і згодзе.
— Галоўнае ў сямейным жыцці — узаемаразуменне, каб быў лад. Адзін аднаму важна ўступаць, калі трэба — прамаўчаць, на нешта вочы заплюшчыць. І, вядома, паважаць адзін аднаго, — дзеліцца сваёй жыццёвай мудрасцю наша гераіня.
Аляксандр прызнаўся, што шануе жонку за яе дабрыню і любоў да працы.
Можна бясконца глядзець, як плывуць пасярод залатога поля вялікія камбайны. Ды яшчэ ліха аб’язджаюць перашкоды ў выглядзе электрычных слупоў, іх на гэтым участку дастаткова.
Аляксандр лёгка падымаецца па лесвічцы ў кабіну камбайна, за ім — Алена. Заўважаю пра сябе: выдатная аэробная нагрузка, асабліва калі за дзень па шмат разоў гэта робіш: шэсць прыступак уверх, столькі ж уніз.
Чароўнае відовішча, як ільецца зерне з выгрузнога шнэка ў кузаў машыны.
Аграрыі запрашалі нашу ўсю вялікую здымачную каманду за свой імправізаваны стол на краі поля. Мы не адмовіліся і таксама пакаштавалі камбайнерскага хлеба. Скажам так: смачна і вельмі сытна.
Дар’я ПАТАПЕНКА,
Фота Надзеі КАСЦЕЦКАЙ,
газета «7 дней».
