Эксперт: Туск аб’явіў аб адкрыцці граніцы, але польскім перавозчыкам будзе няпроста вярнуцца на рынак
Фота з архіва
24 верасня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэм’ер-міністр Польшчы Дональд Туск аб’явіў 23 верасня, што прыгранічны рух з Беларуссю будзе адноўлены праз амаль два тыдні пасля закрыцця, але гэта не вырашыць праблем перавозчыкаў, польскім кампаніям будзе няпроста вярнуцца на рынак. Аб гэтым гаворыцца ў матэрыяле партала Money.pl.
«Мала каму з польскіх перавозчыкаў удасца аднавіць свае кантракты. Тавары «не чакаюць». Іх перавозяць ужо літоўскія і латвійскія грузавікі», — адзначыў Ян Бучак, прэзідэнт Асацыяцыі міжнародных аўтамабільных перавозчыкаў Польшчы.
Раней, 9 верасня, польскі прэм’ер аб’явіў аб закрыцці граніцы з Беларуссю з 12 верасня, аргументуючы гэта правядзеннем вучэнняў «Захад». Вучэнні прадаўжаліся да 16 верасня, але пасля іх завяршэння польскія ўлады заяўлялі, што гэта не азначае аўтаматычнага адкрыцця граніцы. І толькі 23 верасня перад пасяджэннем урада Дональд Туск аб’явіў аб адкрыцці граніцы ў ноч на 25 верасня. «Улічваючы, вядома, эканамічныя інтарэсы польскіх перавозчыкаў, у тым ліку PKP Cargo, мы прыйшлі да высновы, што гэта прэвентыўная мера выканала сваю задачу», — заявіў ён.
«Мы рады, што рашэнне аб адкрыцці граніцы ўжо прынята. Аднак ацэнка гэтага інцыдэнту застаецца адкрытай. Аб рашэнні закрыць граніцу было аб’яўлена ўсяго за два дні да яго ўступлення ў сілу, зроблена гэта было без аналізу наступстваў і без кантактаў з прадстаўнікамі галіны. Палітыкі не распазналі праблему і былі здзіўлены тым, што польскія грузавікі не змаглі пакінуць Беларусь», — заявіў Ян Бучак.
Паводле яго слоў, усяго некалькі гадоў таму грузавікі маглі ўязджаць і выязджаць з Беларусі праз тры аўтамабільныя пераходы, сёння функцыянуе толькі адзіны польска-беларускі аўтамабільны пагранічны пераход. Калі граніца была часова закрыта 12 верасня, грузавікі затрымаліся на граніцы і не маглі вярнуцца ў Польшчу праз краіны Балтыі.
«Рашэнне ўрада прывяло да яшчэ адной праблемы для польскіх кампаній: да страты з цяжкасцю заваяваных дзелавых адносін. Многія кліенты вырашылі змяніць маршрут руху сваіх тавараў, накіраваць грузы праз літоўскую і латвійскую граніцы, якія недаступныя для нашых перавозчыкаў. У такіх выпадках тавары «не чакаюць». Яны ўжо едуць на літоўскіх, латвійскіх і чэшскіх грузавіках», — растлумачыў Ян Бучак. «Некаторыя перавозчыкі, якія пацярпелі ад закрыцця граніцы, верагодна, запатрабуюць кампенсацыі ад урада», — дадаў ён.
Паводле яго слоў, польскім транспартным кампаніям будзе цяжка адмовіцца ад усходняга маршруту. «Перавозчыкі працавалі на гэтым напрамку шмат гадоў і не маюць дзелавых кантактаў у іншых рэгіёнах. Знайсці месца ў іншым рэгіёне на сучасным транспартным рынку няпроста. Для многіх з іх адзіная альтэрнатыва — закрыць бізнес, да чаго часта прыводзяць такія інцыдэнты», — расказаў эксперт.
«Незразумела, чаму гэта рашэнне (аб закрыцці граніцы. — Заўвага БЕЛТА) было прынята безагаворачна, без якіх-небудзь экстранных працэдур па ажыццяўленні бяспекі нашых заблакіраваных транспартных сродкаў і нашых супрацоўнікаў, без якіх-небудзь тлумачальных запісак і без якога-небудзь супрацоўніцтва з арганізацыямі, якія прадстаўляюць польскіх перавозчыкаў. Нам незразумела, як, нягледзячы на такую пагрозу, літоўскія і іншыя перавозчыкі маглі ўязджаць і выязджаць з Беларусі, у той час як мы былі прадастаўлены самі сабе», — рэзюмаваў ён.
Гаворачы аб тым, колькі часу можа заняць расчыстка чаргі на граніцы, Бучак адзначыў: «Усё залежыць ад польскіх пагранічных службаў, паколькі яны могуць прапускаць ад 300 да 1,3 тыс. аўтамабіляў у дзень. Усё залежыць ад арганізацыі работы і добрасумленнасці, бо пагранічныя службы неаднаразова даказвалі, што могуць хутка расчышчаць такія чэргі. Паглядзім, як урад паставіцца да нас, прадпрымальнікаў, і ці ўмяшаецца ён», — растлумачыў Бучак.
Партал Money.pl таксама пісаў, што з-за рашэння Польшчы па граніцы з Беларуссю парушылася работа тэрмінала ў Малашэвічах, які называюць «варотамі ЕС» да Новага шаўковага шляху. «На коне значныя сумы, якія вылічаюцца мільярдамі долараў штогод», — указаў Пётр Сасноўскі, дацэнт кафедры лагістыкі факультэта менеджменту Лодзінскага ўніверсітэта (Польшча), каменціруючы сітуацыю.
Эксперт адзначыў: «Значная частка грузаў, якія паступаюць у Польшчу па Новым шаўковым шляху, ідзе не сюды, а далей, у Еўрапейскі саюз, напрыклад у Германію, Францыю, Нідэрланды». Паводле яго слоў, з пункту гледжання кітайскіх улад, закрыццё граніцы непрымальна. Пагрузачна-разгрузачны пункт у Малашэвічах на польска-беларускай граніцы — гэта таксама важны пункт для Польшчы, якая атрымлівае выгаду ад мытных пошлін і падаткаў, што бяруцца з кампаній, якія апрацоўваюць грузы.
«Што датычыцца Новага шаўковага шляху, то маршрут праз Беларусь і Польшчу не адзіны, але ён, безумоўна, самы танны. Часткова гэта звязана з тым, што альтэрнатыўныя маршруты ўключаюць маршруты да порта Клайпеда ў Літве, дзе магчыма перавалка на марскі транспарт. Кожная перавалка — гэта істотныя расходы», — звярнуў увагу эксперт.
Кампанія PKP Cargo Connect планавала ў бліжэйшы час запусціць дадатковыя паязды з Варшавы ў Чжэнчжоу, але кампаніі, як і іншым перавозчыкам, якія абслугоўваюць усходнія рынкі, давядзецца дачакацца адкрыцця граніцы з Беларуссю.
Эксперты не сумняваюцца ў важнасці адгалінавання знакамітага маршруту праз Казахстан, Расію і Беларусь для Кітая. Партал прыводзіць даныя Еўрастата, згодна з якімі на піку свайго развіцця ў 2021 годзе праз Малашэвічы ў Еўропу паступала 4 працэнты кітайскіх тавараў, што складала 0,6 працэнта ўсяго сусветнага кітайскага экспарту. Газета Rzeczpospolita паведамляла, што ў 2024 годзе даходы Нацыянальнай падатковай службы Польшчы ад растаможвання кітайскіх тавараў на чыгуначных тэрміналах склалі 740 млн злотых.-0-
